Informatiemanagement is voor de pessimisten een discipline op zoek naar haar identiteit, voor de optimisten een discipline in stormachtige ontwikkeling. Als realistisch onderzoeker ben ik op zoek naar de identiteit van informatiemanagement in een maatschappij die meer en meer door informatie bepaald en dus immateriëler aan het worden is.

Informatiemanagement is de discipline die zich bezighoudt met de interactie van mensen, informatie en ICT; de nadruk ligt hierbij op 'interactie'. Bestudeerd wordt hoe individuen, groepen, organisaties en de maatschappij in het algemeen beter kunnen functioneren door te kapitaliseren op informatie en ICT.

Mijn visie op informatiemanagement heeft in de loop der tijden heel wat wijzigingen ondergaan. Ze is in eerste instantie uitgekristalliseerd in het "Amsterdamse raamwerk voor informatiemanagement". Dit raamwerk, dat hierboven wordt afgebeeld, stelt ons in staat om de verschillende vraagstukken van informatiemanagement in hun onderling verband te positioneren; het is een integrerend raamwerk.
Informatiemanagement wordt gedefinieerd als het gebalanceerd managen van de (relaties tussen de) verschillende componenten die in het raamwerk worden afgebeeld. Vooral de middelste kolom (de technologie-onafhankelijke beschouwing van informatie- en communicatieprocessen) wordt in veel organisaties verwaarloosd; ze benadrukt dat het genereren, verwerven, verwerken, opslaan, distribueren en vooral ook gebruiken van informatie een centrale plaats in het organisatorische denken dient in te nemen.
Het raamwerk wordt in veel organisaties gebruikt (en goed gebruikt!) als referentiekader, helaas worden er in teveel publicaties interpretaties aan gegeven die afbreuk doen aan de eenvoud en helderheid van het raamwerk.

Gaandeweg ben ik de waarde maar ook de beperkingen van dit raamwerk gaan inzien, zeker als je merkt hoe het door diverse partijen wordt geïnterpreteerd. Ik gebruik het nog steeds en met positief effect, maar ben het gaan aanvullen. In mijn zoektocht probeer ik tot de essentie terug te gaan: informatiemanagement is het managen van informatie. Organisatorische informatie gaat niet over feiten, maar over de interpretatie van feiten.
Daarom is informatiemanagement in essentie de constructie van betekenis voor de organisatie en van de organisatie voor haar omgeving; informatiemanagement gaat over de identiteit van de organisatie. Hierbij is de business-informatie relatie beslist belangrijker dan de informatie-ICT relatie.

Op basis hiervan kom ik tot een visie op informatiemanagement als de kunde en kunst van het balanceren: tussen (letterlijk) in-form-eren en in-spir-eren, tussen objectivistisch en subjectivistisch naar de wereld kijken, tussen technologie 'push' en business 'pull', tussen informatie willen beheersen en informatie accepteren en koesteren als zelfstandig wezen, tussen de wereld van 'legacy' en deze van de iPad, tussen continuïteit en vernieuwing... Dat vergt een heel andere manier van informatiemanagement bedrijven. In de kern betreft het betekenisrijke conversaties voeren die er toe doen: de informatiemanager als waarde toevoegende verbinder. Persoonlijk vind ik het vooral interessant om deze conversaties te voeren in termen van baanbrekende innovaties en creatieve herontwerpen van (netwerken van) organisaties.

In meer pragmatische zin werk ik aan de ontwikkeling van informatiemanagement als een ontwerpdiscipline. Gebaseerd op principes uit de design-wereld, gebruik en doceer ik hierbij een benadering die de opeenvolging van voelbaar, denkbaar, maakbaar en haalbaar impliceert. Voelbaarheid als vertrekken vanuit de werkelijkheid en niet vanuit abstracte modellen, denkbaarheid als je niet opsluiten in de beperkingen van het bestaande, maakbaarheid als heel snel tot tast- en testbare resultaten komen en haalbaarheid als het met enthousiasme uitdragen en implementeren van de resultaten.

Uiteindelijk evolueren we, zo denk ik, van informatie-management naar informatie-leiderschap. Een mooie gedachte om verder uit te werken!